Lui en gemakzuchtig 

Onze koekoeken overwinteren in tropisch Afrika, in de omgeving van Congo. In het voorjaar vliegen deze vogels weer richting Nederland om te broeden. Nouja, eigenlijk zeg ik dit verkeerd! Ik kan beter zeggen “om te laten broeden”. De koekoek vliegt lange afstanden, maar is verder een bijzonder luie en gemakzuchtige vogel. Het maken van een nest, broeden op eieren en het eindeloos heen en weer vliegen om jongen te voeren, is voor deze vogels toch echt veel te veel van het goede. Hij laat het werk liever door andere opknappen, sterker nog, de kleintjes mogen het werk doen! Je raadt het misschien al, de koekoek dropt zijn eieren gewoon bij andere vogels in het nest.

Waardvogels

Iedere koekoek heeft een waardvogel, dit is een vaste vogelsoort waar hij zijn eieren in het nest legt. Dit kunnen bijvoorbeeld kleine karekieten, graspiepers, rietzangers of grasmussen zijn. Dit is bij iedere koekoek weer anders. Die specialisatie in een waardvogel gaat erg ver. Zo heeft het ei van de koekoek precies dezelfde kleur en tekening als die van de waardvogel. Zelfs de binnenkant van de bekjes van de bedelende jongen zijn precies hetzelfde als die van de waardvogel. 

Overspannen pleegouders

De koekoekvrouw zorgt ervoor dat haar eieren net iets eerder uitkomen dan die van de waardvogel. Wanneer het jong net uit het ei gekropen is, nog kaal en blind, is het eerste wat hij instinctief doet al zijn pleegbroertjes en -zusjes, die vaak nog in het ei zitten, met zijn schouderbladen uit het nest duwen. Zo krijgt hij het voor elkaar om alle aandacht en al het voedsel voor zichzelf te krijgen. Dit is nodig ook, want een jonge koekoek groeit hard en binnen de kortste keren is hij dubbel zo groot als zijn pleegouders!

Wanneer de jonge koekoeken zijn uitgevlogen, zijn de biologische ouders vaak al weer onderweg naar Afrika. De jonge koekoeken blijven nog even hier om zich goed vol te eten aan dikke rupsen en gaan daarna hun ouders achterna.