Sjoerd Gijezen, manager maatschappelijk verantwoord ondernemen van De Groene Boog en Jeroen Ruzicka van Croonwolter&dros, weten hoe het werkt.

Jeroen: ‘Het materialenpaspoort is een database waarin je documenteert en bijhoudt hoe een project is opgebouwd. Zo zie je welke onderdelen en materialen er gebruikt zijn en wat daar de specificaties van zijn. En belangrijker: je ziet in de database wanneer die objecten en materialen vrijkomen. Ze kunnen ter beschikking worden gesteld aan andere projecten, of op een andere manier voor hetzelfde project worden gebruikt. Zo dringen we afval terug en vermijden we energieverbruik voor de productie van nieuwe materialen of objecten.’

Bijna alles hergebruiken

Veel materialen kan je hergebruiken. Denk aan prefab elementen, stalen damwanden, beton uit tunnels, maar bijvoorbeeld ook technische installaties. Sjoerd: ‘De beste manier van hergebruik is 1 op 1, maar dat kan niet altijd. In het ontwerp rekening houden met de losmaakbaarheid van onderdelen, zal steeds belangrijker worden. Dus niet werken met een groot blok beton, maar met meerdere losse onderdelen.’ 

Materialenpaspoort voor installaties 

Nu gebeurt het ook al dat projecten materialen van elkaar overnemen, maar dat is vaak toeval. ‘Mensen kennen elkaar van vorige projecten en horen zo dat materialen beschikbaar zijn. Door een database met materialenpaspoorten van verschillende projecten kunnen we vraag en aanbod beter aan elkaar koppelen’, vertelt Sjoerd. 

‘En als je nog een stap verder zet, laat je het ontwerp afhangen van de materialen die in het betreffende gebied beschikbaar zijn, of vrijkomen. Dat gaat nog een stapje verder dan alleen circulair ontwerpen.’ Het ontwerp komt dan niet alleen tot stand op basis van de vraag, maar ook op basis van het aanbod van materialen. 

Circulaire coach

Bij de A16 Rotterdam wordt nu een plan van aanpak gemaakt hoe alle materialen in dit project in het materialenpaspoort worden opgenomen. ‘Dat doen we in samenwerking met Rijkswaterstaat waarmee we deelnemen aan het “implementatietraject Paspoorten” georganiseerd door platform CB’23. Zij adviseren over circulair bouwen, proberen te standaardiseren en hebben hiervoor een leidraad opgesteld’, vertelt Jeroen. ‘Samen met een circulaire coach van CB’23 gaan we bepalen welke informatie nodig is voor het paspoort en wie deze informatie opslaat en beheert. Het gaat soms om gevoelige informatie die je niet openbaar kunt maken. Aan de andere kant wil je informatie zo breed mogelijk verspreiden, zodat de kans groot is dat je afnemers voor je materialen vindt. Daar moeten we een goede balans in vinden', vult Sjoerd aan. 

Tot die tijd probeert de A16 Rotterdam zelf al zo veel mogelijk materialen te hergebruiken. Sjoerd: ‘Wij zetten gebruikte damwanden in voor tijdelijke bouwsituaties. Verder is er een mooie kans om vrijkomende bestaande vangrail, na een upgrade, een nieuwe bestemming te geven. Dat is beter dan de rail naar de oud-ijzerhandel brengen.’